Kennisnet

Waar je zoal niet mee bezig bent als deskundige infectiepreventie in de langdurige zorg.

Audit

Eén keer in de drie jaar wordt in een verpleeghuis elke afdeling/locatie ge-audit door mij. Samen met de aandachtsvelder loop ik een checklist langs. Deze checklist is gebaseerd op de landelijke richtlijnen en geeft aan wat er goed gaat en waar verbetering mogelijk is. 

In dit geval gaf de aandachtsvelder aan dat de po’s niet schoon uit de pospoeler kwamen. Het was me tijdens de audit al opgevallen dat in de spoelruimtes waar de pospoelers stonden, toiletborstels lagen in de uitstortgootsteen. Dan weet ik al dat dat zeer waarschijnlijk betekent dat men po’s nog handmatig reinigt.

De uitkomst
Een aantal weken later werd het auditverslag na  besproken met de manager van de afdeling. Zij gaf aan al langere tijd met de leverancier van de pospoelers in overleg te zijn over de slechte werking van de pospoelers. De leverancier had aangegeven dat de aanwezige po’s op de afdeling niet goed meer waren en dat dat de reden was waarom ze er niet schoon uit kwamen. Geadviseerd werd om nieuwe po’s aan te schaffen. 

De test
Samen met de manager ben ik naar de spoelruimte gelopen waar een aantal medewerkers op dat moment bezig waren. Ik was getuige van de manier waarop de po’s inderdaad handmatig werden gereinigd voordat ze de pospoeler in gingen (“ja, want anders komen ze er niet schoon uit hé”, aldus de medewerker). En ik kon navragen hoe men verder omging met de po’s en urinalen. 

Het bleek dat men de po’s en urinalen ook altijd eerst handmatig leegden in het toilet van de cliënten, voordat ze in de pospoeler werden geplaatst.

De manager had al bedacht, om eerst 1 nieuwe po aan te schaffen en te bekijken of die er wel schoon uit zou komen.

Ter plekke heb ik geadviseerd om de nieuwe po in te smeren met pindakaas (een representatieve vervanging voor ontlasting ☺) en deze te plaatsen in de pospoeler. 

Het resultaat
De po kwam er niet schoon uit. De manager heeft er foto’s van gemaakt en gaat deze gebruiken om weer het gesprek aan te gaan met de leverancier.

Verder had de slechte werking van de pospoeler als resultaat dat er een onveilige werksituatie gecreëerd was voor de medewerkers. Immers werden po’s en urinalen handmatig geleegd in het toilet en vervolgens handmatig gereinigd zonder daarbij de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen. 

Maar ook was een onveilige woonomgeving van de client. Door het handmatig reinigen en slecht functioneren van de pospoeler  werden po’s en urinalen niet afdoende gereinigd en gedesinfecteerd. Het resultaat kan dan zijn dat er kans is op verspreiding van micro-organismen. 

Tot slot
Dit voorbeeld laat goed zien wat kan gebeuren als een pospoeler niet goed functioneert. Er sluipen dan ongemerkt werkwijzen in die veel risico’s met zich mee brengen. En die risico’s zijn niet altijd goed zichtbaar. 

Vorige week las ik in een boek dat over de middeleeuwen ging over de pest. Een paar weken daarvoor zag ik in twee verschillende series beelden over de pest tijdens de middeleeuwen. 

De pest kwam in grote epidemieën en pandemieën voor en nog steeds is de pest niet uitgeroeid. Gemiddeld stief 60% van de bevolking tijdens een pandemie. Tegenwoordig is het met antibiotica eenvoudig te behandelen.

Wat zo interessant was, was dat er op verschillende manieren gereageerd werd. Men wist toen nog niet dat ziekte veroorzaakt wordt door bacteriën en virussen en hoe deze overgedragen werden. Men zag het als een straf van God. Er waren steden die de deuren dicht deden om zo de ziekte buiten te houden. Zij hadden door dat ze de zieken apart moest houden van de gezonden. Toen was er al sprake van een lock-down. 

In andere steden gingen gelovigen de straat op om zichzelf te martelen in de hoop vergeving te krijgen van God. Dit waren massale bijeenkomsten om gezamenlijk te bidden, waarbij de ziekte alleen maar meer verspreidt werd.

In de middeleeuwen werden pestlijders in hun eigen woning geïsoleerd. Ze mochten alleen naar buiten als ze een witte vlag of stok droegen, zodat ze herkenbaar waren. In de 16^e en 17^e eeuw werden er pesthuizen gebouwd. Daar werden pestlijders naar toe gezonden zodat ze afgezonderd werden van de overige stadsbewoners. Dit huis werd altijd buiten de stadsmuren gebouwd. Toen had men door dat het effectiever was als deze mensen helemaal buiten de stad geïsoleerd werden. Er werd een pestmeester of snaveldokter aangesteld die de pestlijders verzorgde. De snaveldokter droeg speciale kleding die hem moest beschermen tegen de ziekte de kleding bestond uit een hoed, masker met kijkgaten, grote leren handschoenen, lange leren laarzen en een lange leren cape. Hij had een stok om de zieken te onderzoeken zonder ze aan te raken.

Helaas werden de patiënten er in een pesthuis eerder slechter dan beter van, vanwege de slechte hygiëne en verzorging.

Terug gekeken naar de moderne wereld waarin we zoveel kunnen genezen: voorkomen blijkt altijd beter! Goede hygiëne blijft broodnodig, zeker op plaatsen waar men dicht op elkaar leeft en zorghandelingen verricht. Persoonlijke beschermingsmiddelen beschermen jezelf en anderen en isolatie kan echt noodzakelijk zijn om anderen te beschermen tegen besmettelijke ziektes, want deze blijken van elke tijd te zijn.